
Η θεραπεία ζεύγους συχνά αποτελεί την πρώτη επιλογή των συντρόφων που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη σχέση τους, επιδιώκοντας βελτίωση της επικοινωνίας και διαχείριση των συγκρούσεων. Ωστόσο, από ψυχοδυναμική σκοπιά, η ατομική ψυχοθεραπεία πριν (ή παράλληλα με) τη θεραπεία ζεύγους μπορεί να είναι καθοριστική για βαθύτερη και ουσιαστικότερη αλλαγή.
Σύμφωνα με τη ψυχαναλυτική θεωρία, οι σχέσεις δεν βασίζονται αποκλειστικά σε εξωτερικά γεγονότα, αλλά αντανακλούν εσωτερικά, ασυνείδητα μοτίβα προσκόλλησης, άμυνες και άλυτες συγκρούσεις από το παρελθόν. Η ατομική θεραπεία μπορεί να βοηθήσει τον καθένα να κατανοήσει και να επεξεργαστεί αυτά τα μοτίβα, προτού τα φέρει μέσα στη θεραπεία ζεύγους, μειώνοντας έτσι την τάση για προβολή και επανάληψη δυσλειτουργικών σχέσεων.
Οι Ασυνείδητες Δυναμικές που Επηρεάζουν τις Σχέσεις
Στην ψυχοδυναμική θεωρία, η πρώιμη σχέση του ατόμου με τις γονεϊκές φιγούρες διαμορφώνει τη βασική του προσδοκία για τις σχέσεις στην ενήλικη ζωή. Η εμπειρία της αγάπης, της απόρριψης ή της εγκατάλειψης δημιουργεί πρότυπα προσκόλλησης και μηχανισμούς άμυνας που μεταφέρονται στις ρομαντικές σχέσεις. Έτσι, οι συγκρούσεις σε ένα ζευγάρι δεν είναι πάντα αποτέλεσμα του "εδώ και τώρα", αλλά αντήχηση του παρελθόντος σε ένα νέο πλαίσιο.
Μηχανισμοί Μεταβίβασης και Προβολής στις Σχέσεις
Πολύ συχνά, ένας σύντροφος προβάλλει στον άλλον τα δικά του ανεπίλυτα τραύματα και φόβους, αναβιώνοντας παλιές σχέσεις μέσα από το παρόν. Για παράδειγμα, ένας άνδρας που μεγάλωσε με έναν συναισθηματικά απόμακρο γονέα μπορεί να βιώνει μια έντονη ανάγκη για επιβεβαίωση στη σχέση του. Όταν η σύντροφός του αργεί να απαντήσει σε ένα μήνυμα ή επιζητά χρόνο για τον εαυτό της, μπορεί να αντιληφθεί την πράξη αυτή ως απόρριψη, αντί ως μια φυσιολογική ανάγκη για αυτονομία.
Η ατομική θεραπεία θα του δώσει τη δυνατότητα να κατανοήσει ότι αυτή η αντίδραση δεν αφορά τη σύντροφό του, αλλά ένα προγενέστερο, ανεπεξέργαστο βίωμα. Αντί να εκδηλώνει άγχος εγκατάλειψης μέσα από κατηγορίες ή έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις, μπορεί να αναγνωρίσει την ασυνείδητη προέλευση του φόβου του και να αναπτύξει νέους τρόπους διαχείρισής του.
Γιατί είναι Σημαντική η Ατομική Θεραπεία πριν τη Θεραπεία Ζεύγους;
Η ατομική θεραπεία επιτρέπει σε κάθε σύντροφο να αναπτύξει βαθύτερη αυτογνωσία, να ρυθμίσει καλύτερα τα συναισθήματά του και να επεξεργαστεί τις προσδοκίες και τους φόβους του, πριν επιχειρήσει να εργαστεί στη σχέση.
1. Ενίσχυση της Αυτογνωσίας και Μείωση της Προβολής
Όταν ένα άτομο δεν έχει επίγνωση των ασυνείδητων του αναγκών, είναι πιθανό να παρανοεί τη συμπεριφορά του συντρόφου του, μεταφράζοντας την ως προσωπική επίθεση ή αδιαφορία. Η ατομική ψυχοθεραπεία βοηθά στην αναγνώριση των πραγματικών συναισθημάτων και στον διαχωρισμό του παρελθόντος από το παρόν.
2. Ανάπτυξη Συναισθηματικής Ρύθμισης και Ανθεκτικότητας
Η ποιότητα μιας σχέσης δεν εξαρτάται μόνο από την επικοινωνία, αλλά και από την ικανότητα των δύο συντρόφων να αντέχουν τη ματαίωση, να διαχειρίζονται την απογοήτευση και να μην καταφεύγουν σε αμυντικές ή επιθετικές αντιδράσεις. Για παράδειγμα, ένας σύντροφος που καταφεύγει στην αποφυγή ή την αποστασιοποίηση κάθε φορά που προκύπτει ένταση μπορεί να εργαστεί ατομικά πάνω στο πώς να παραμένει παρών στη σχέση, αντί να υποχωρεί λόγω φόβου σύγκρουσης.
3. Κατανόηση των Μοτίβων Προσκόλλησης και Διαχείριση του Φόβου της Εγγύτητας
Σύμφωνα με τη θεωρία της προσκόλλησης, οι άνθρωποι αναπτύσσουν είτε ασφαλή, αγχώδη, απορριπτική-αποφεύγουσα, ή αποδιοργανωμένη προσκόλληση. Η ατομική θεραπεία βοηθά το άτομο να αναγνωρίσει σε ποια από αυτές τις κατηγορίες ανήκει και πώς επηρεάζει τις σχέσεις του. Ένας σύντροφος που έχει μάθει να θεωρεί την εγγύτητα ως απειλή μπορεί να αντιδρά με απομάκρυνση ή σαρκασμό, όταν στην πραγματικότητα έχει ανάγκη από βαθύτερη συναισθηματική σύνδεση.
4. Δουλειά Πάνω στους Μηχανισμούς Άμυνας
Οι άνθρωποι συχνά προστατεύονται από το συναισθηματικό πόνο χρησιμοποιώντας άμυνες όπως:✔ Η εξιδανίκευση ή η υποτίμηση του συντρόφου✔ Η χρήση του θυμού για να καλύψει τη θλίψη✔ Η αποφυγή συναισθηματικής σύνδεσης μέσα από υπερβολική ενασχόληση με την εργασία ή τα παιδιά
Η ατομική θεραπεία επιτρέπει στο άτομο να συνειδητοποιήσει αυτές τις άμυνες και να αναπτύξει πιο λειτουργικές στρατηγικές διαχείρισης των συναισθημάτων του.
Συμπέρασμα: Μια Πιο Ολοκληρωμένη Προσέγγιση στη Θεραπεία Ζεύγους
Η θεραπεία ζεύγους μπορεί να είναι εξαιρετικά αποτελεσματική, αλλά δεν μπορεί να αντικαταστήσει την προσωπική δουλειά του καθενός πάνω στον εαυτό του. Όταν οι σύντροφοι δεν έχουν επίγνωση των εσωτερικών τους συγκρούσεων, είναι πιθανό να μεταφέρουν ασυνείδητες προσδοκίες και άλυτα τραύματα στη θεραπευτική διαδικασία, καθιστώντας την λιγότερο αποτελεσματική.
Αντί να βλέπουμε την ατομική θεραπεία και τη θεραπεία ζεύγους ως δύο ανεξάρτητα πεδία, μια ψυχοδυναμική προσέγγιση προτείνει ότι η εσωτερική εργασία του καθενός αποτελεί το θεμέλιο για την επιτυχία στη θεραπεία της σχέσης.
📌 Η αλλαγή σε μια σχέση ξεκινά από την προσωπική εξέλιξη του κάθε συντρόφου. Όταν δύο άτομα γνωρίζουν καλύτερα τον εαυτό τους, μπορούν να αγαπήσουν και να σχετιστούν πιο αυθεντικά.
Βιβλιογραφία
Bowlby, J. (1988). A Secure Base: Parent-Child Attachment and Healthy Human Development.
Mitchell, S. A. (1988). Relational Concepts in Psychoanalysis: An Integration.
Scharff, D., & Scharff, J. (1991). Object Relations Couple Therapy.
Freud, S. (1914). On Narcissism: An Introduction.
コメント